به نقل از «مهر»

اثبات منیت در مقام خواری چگونه از بالاترین ‌مراتب انسانیت می شود؟

تاریخ انتشار: ۴ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۳۸۷۲۶۳

خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه: عارف عابد و زاهد سالک، سید بن طاووس در کتاب «اقبال الاعمال» از شیخ طوسی و ابن ابی قره از ایوب بن یقطین روایت می‌کند که پیرامون دعای سحر از امام رضا علیه السلام پرسش کرد؛ و حضرت رضا (ع) در ‌پاسخ وی فرمودند: «این دعای ابوجعفر محمد بن علی الباقر علیهما السلام در ‌ سحرهای ماه مبارک رمضان بوده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

» و حضرت رضا (ع) ویژگی‌های زیر را در ‌ ‌مورد دعای سحر از پدرشان از امام باقر (ع) نقل می‌فرمایند: ‌بزرگی درخواستهای این دعا در درگاه حق تعالی، سرعت اجابت برای دعاکننده، وجود اسم اعظم در این دعا، دعای سحر از مکنون علم حق تعالی است، سفارش به حفظ این دعا از دسترسی نااهلان. ‌

‌حضرت باقر (ع) در آخر کلام خویش این دعا را، دعای «مباهله» می‌خوانند. و دعای مباهله، از دعاهایی است که در اعمال روز بیست و چهارم ذی الحجة (روز مباهله) خوانده می‌شود و مشابه دعای سحر با اضافاتی است که از ائمه معصومین (ع) نقل شده است. و در کتابهای دعا مثل «مصباح المتهجّد» شیخ طوسی (ره) و «البلد الامین» و «مصباح» کفعمی و «اقبال الاعمال» نقل شده است. ‌حضرت امام خمینی در سن ۲۷ سالگی دعای سحر را شرح کرده‌اند.

در ادامه قسمت دوم شرح دعای سحر حضرت امام خمینی به نقل از ترجمه فارسی این کتاب تقدیم نگاه مخاطبان می‌شود:

‌عارف کامل، جناب کمال الدین عبدالرزاق کاشانی در تأویلات می‌گوید: ‌

«الإنسان هو الکون الجامع الحاصر لجمیع مراتب الوجود. فربّه الذی أوجده فأفاض علیه کماله هو الذات باعتبار جمیع الأسماء بحسب البدایة المعبّر عنه ب «الله»، ولهذا قال تعالی: ما منعک ان تسجد لما خلقت بیدیّ‌، بالمتقابلین کاللطف والقهر والجلال والجمال الشاملین لجمیعها؛ ‌انسان وجود جامعی است که همه مراتب وجود در انحصار اوست. و کسی که او را خلق کرده و کمال انسانی را به او ارزانی داشته ذاتی است که به اعتبار این‌که جامع همه اسماً و مبدأ وجود است «الله» نامیده می‌شود. از این رو، خدای تعالی [به ابلیس] فرمود: چه چیز تو را بازداشت از ‌ ‌این‌که بر آنچه به دو دست خویش آفریدم سجده کنی؟ که منظور از دو دست، ‌ صفات متقابل مانند لطف و قهر و جمال و جلال الهی است که شامل همه اسماً ‌ ‌است» ‌.‌

پس، آن‌که متکفل است انسان را از اسفل‌السافلین و دوزخ تاریک به جایگاه کرامت و امن الهی باز گرداند و از تاریکی‌ها به نور برساند و از راهزنان راه سلوک حفظ کند خداوند است، هم‌چنان‌که خود می‌فرماید:

‌«الله ولیّ الذین آمنوا یخرجهم من الظلمات الی النور...خداوند سرپرست کسانی است که ایمان می‌آورند و اوست که آنان را از تاریکی‌ها خارج کرده به نور می‌رساند» ‌. ‌

‌پس، سالکی که با پای معرفت به سوی حق حرکت می‌کند همانند مسافری است که راهی وحشتناک و تاریک را به سوی محبوب خویش می‌پیماید. راهزن این راه شیطان است و خداوند تعالی به سبب اسم جامعش که بر همه چیز احاطه دارد حافظ آدمی است. از این رو، دعاکننده و سالک چاره‌ای ندارد مگر این‌که با لفظ «اللهم» یا «یا الله» به حافظ و پرورش دهنده خود توسل کند و به پیشگاه او تضرع نماید و این است سرّ شروع بیشتر ‌ دعاها با این عبارات. البته، از منظری دیگر، تمسک به اسماً دیگر الهی نیز نیکوست، زیرا ‌ ‌همه تعینات اسمائی و صفاتی در احدیت جمع مستهلک‌اند. (در ادامه، درباره سرّ التفات ‌ ‌دعاکننده از اسماً و صفات برتر پروردگار به اسماً و صفاتی که درجه پایین‌تری دارند، ‌ ‌مانند این فقره از دعا: «وکل بهائک بهی» و فقرات مشابه دیگر، مطالبی خواهیم آورد).‌ ‌

‌انّی (مَن)

واضح است که این سخن دعاکننده برای اثبات منیّت نیست، زیرا منیّت با درخواست نمی‌سازد، بلکه این عبارت (انّی أسئلک) مانند کلام خداوند بلندمرتبه است که می‌فرماید: «‌أنتم الفقراء الی الله؛ شما نیازمند به خدا هستید». چرا که جدایی آدمیان (به فرض استقلال انتم) از ذات حق نشانه بی‌نیازی آن‌ها از خداست نه نیاز و احتیاجشان به او. نتیجه آن‌که آنچه با سلوک در راه حق ناسازگار است، اثبات استقلال و بی‌نیازی است، مانند لفظ ‌انتم در این آیه: «‌إن هی الّا أسماء سمّیتموها أنتم؛ این نیست جز نام‌هایی که شما آن‌ها را برگزیده‌اید».

‌اما اثبات منیّت در مقام خواری و اظهار ناداری نه تنها نکوهیده نیست (چون از باب اثبات منیّت نیست و از باب انتم در آیه مبارکه انتم الفقراء الی الله است)، بلکه اگر موجب حفظ مقام بندگی و توجه به فقر و نیاز در بیداری دوم (صحو ثانی) باشد، از بالاترین مراتب انسانیت است. در سخنی که از پیامبر، صلی الله علیه وآله، روایت شده به همین ‌مساله اشاره شده است: «‌کان أخی موسی، علیه السلام، عینه الیمنی عمیاء، وأخی عیسی، عینه الیسری عمیاء. وأنا ذوالعینین؛ برادرم موسی چشم راستش و برادرم عیسی چشم چپش نابینا بود، ولی من دارای دو چشم [بینا] هستم». پس، حفظ مقام کثرت ‌در وحدت و وحدت در کثرت برای هیچیک از پیغمبران و رسولان الهی میسر نشده مگر ‌ برای خاتم پیغمبران (به اصالت) و برای جانشینان آن حضرت (به تبعیت)؛ درود خدا بر او ‌ ‌و بر جانشینانش باد. ‌

اسئلک (از تو درخواست می‌کنم)

درخواست اگر با زبان استعداد باشد رد نمی‌شود و چنین دعایی مقبول و مستجاب خواهد شد، زیرا اجابت‌کننده درخواست وجودی تامّ و فوق‌تمام است و فیض او کامل و فوق‌کمال است. عدم ظهور فیض و افاضه او به علت کمی استعداد در دعاکننده است و اگر شخص واقعًا مستعد پذیرش فیض باشد، پروردگار او را از خزائنی که بی‌پایان و فناناپذیر است و ‌معادنی که تمام‌نشدنی و نقصان‌ناپذیر است بهره‌مند می‌سازد. ‌

بنابراین، سزاوار است دعاکننده در پاکیزگی باطن و پالایش قلب خود از پلیدی‌ها و صفات رذیله بکوشد تا دعایش از زبان گفتار به زبان حال، و از زبان حال به زبان استعداد، و از ظاهر به باطن سرایت کند و خواسته‌اش برآورده شود و به مقصود برسد.

‌تو هم بکوش درونت دعاکننده و باطنت طالب باشد تا درهای ملکوت بر قلبت گشوده شود و اسرار جبروت بر درونت فاش شود و کشتی عقلت در دریاهای خیر و برکت به راه افتد و به ساحل نجات رسد و تو را از گرداب هلاکت نجات دهد و با دو بال از این سرای ظلمانی و دیار بدبختی به عالم انوار پرواز کنی. لذا، از این‌که هدفت از [توسل به] این صفات حسنی و امثال علیا که آسمان‌ها و زمین به آن‌ها استوارند و همه عوالم به نور ‌ ‌آن‌ها روشن‌اند رسیدن به شهوات پست و لذت‌های فانی و پوسیده و مقاصد حیوانی و ‌ کمالات چهارپایان و درندگان باشد پرهیز کن. به عکس، در طلب کرامات الهی و انوار ‌ ‌عقلی و کمالاتی که لایق [مقام] انسان، بما هو انسان، است و بهشت‌هایی که عرض آن به اندازه عرض آسمان‌ها و زمین است بکوش. البته، [آنچه گفتیم] از ابتدای سیر و سلوک ‌ ‌صادق است، زیرا «‌حسنات الأبرار سیّئات المقرّبین».

بنابراین، عارف کامل کسی است که قلب خود را هیولا برای صورت‌هایی قرار دهد که محبوب آن‌ها را بر قلب او وارد می‌کند و نباید هیچ صورت و فعلیتی [از جانب خود] مطالبه کند و از هر دو هستی بگذرد و از هر دو نشئه فراتر رود؛ چنان‌که عارف شیرازی ‌می‌گوید: ‌

در ضمیر ما نمی‌گنجد به غیر از دوست کس

هر دو عالم را به دشمن ده که ما را دوست بس‌

و در جای دیگر می‌گوید:

‌نیست در لوح دلم جز الف قامت یار چه کنم حرف دگر یاد نداد استادم

این است حقیقت اخلاصی که در روایات به آن اشاره شده است:

‌«من أخلص لله اربعین صباحا جرت ینابیع الحکمة من قلبه علی لسانه؛ هر کس خود را چهل روز برای خدا خالص گرداند، چشمه‌های حکمت از قلب او بر زبانش جاری می‌شود».

و در کافی از امام رضا، علیه السلام، نقل شده است که فرمود:

‌«أنّ امیرالمؤمنین صلوات الله علیه کان یقول: طوبی لمن أخلص لله العبادة والدعاء ولم یشغل قلبه بما تری عیناه ولم ینس ذکر الله بما تسمع اُذناه ولم یحزن صدره بما اُعطی غیره؛ امیرالمومنین (ع) می‌فرمود: خوشا به حال کسی که عبادت و دعایش را برای خدا خالص کند و قلبش را به آنچه چشمش می‌بیند مشغول نسازد و یاد خداوند را به سبب چیزهایی که گوشش می‌شنود فراموش نکند و سینه‌اش به خاطر چیزی که به دیگری داده شده اندوهناک نگردد».

پس، مرگ بر بنده‌ای که ادعای بندگی کند و آقا و مولای خود را با اسماً و صفاتی که آسمان‌های ارواح و زمین‌های اشباح به آن‌ها استوار گشته بخواند و در عین حال، نیازهایش شهوات نفسانی و رذائل حیوانی و تاریکی‌هایی که یکی فوق دیگری است باشد و نیز ریاست‌های بیهوده و باطل و گشادگی دست در حکمرانی بر بلاد و تسلط یافتن بر بندگان را از خدا بخواهد.

‌

کد خبر 5724705 سمانه نوری زاده قصری

منبع: مهر

کلیدواژه: دعای سحر امام خمینی ره سید بن طاووس شیخ طوسی ماه مبارك رمضان عرفان اسلامی رمضان 1402 ماه مبارك رمضان قرآن کریم قرآن مقام معظم رهبری قران آیت الله خامنه ای نوروز 1402 نهج البلاغه تهران آیت الله مصباح یزدی درگذشت چهره ها رمضان 1402 دعای سحر

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۳۸۷۲۶۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

پخش زنده دعای ندبه و کمیل خارج از ایران ادامه خواهد داشت

رئیس ستاد هیئت های رزمندگان اسلام گفت: پخش زنده دعای ندبه و کمیل در خارج از ایران، عراق و سوریه به تازگی شروع شده و اولین دعای کمیل در مسکو به صورت زنده پخش شد. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، بیست و هشتمین نشست هم‌اندیشی سالیانه و سراسری 700 هیئت رزمندگان اسلام در سراسر کشور در مشهد مقدس درحال برگزاری است.

علی اکبر مداحی رئیس ستاد هیئت‌های رزمندگان اسلام گزارشی از برنامه‌های هیئت رزمندگان ارائه کرد و گفت: پخش زنده دعای ندبه از سال 1378 تاکنون ادامه داشته و 1146 پخش زنده ندبه داشتیم. همچنین پخش زنده دعای کمیل از همان سال تاکنون ادامه داشته و حدود 430 برنامه زنده داشتیم. البته در مقطعی پخش دعا قطع شد، چرا که برخی از شبکه ها آماده پخش زنده از کربلا نبودند. 5-6 ماهی است که این اتفاق به صورت سیار در ایران دنبال می شود. اولویت ما پخش زنده دعا از مناطق محرومی است که تاکنون برنامه کمیل و ندبه زنده نداشته اند.

هم‌اندیشی مدیران هیأت‌های رزمندگان اسلام در مشهد مقدس

وی ادامه داد: در خارج از ایران و کشورهای سوریه، عراق و ... نیز پخش زنده دعاها را داشته ایم. خوشبختانه پخش زنده دعا در خارج از عراق و سوریه نیز به تازگی شروع شد و همانطور که دیدید اولین دعای کمیل در مسکو پخش زنده شد. این موضوع نیز از افتخارات هیئت رزمندگان است.

مداحی به برپایی موکب های اربعین اشاره کرد و گفت: برپایی موکب اربعین از سال 1390 تا به امروز به همت هیئت رزمندگان ادامه داشته و از حدود 70 موکب به 222 موکب رسیده است. در همه این موکب ها هیئت حضور دارد. تشکیل گروه های جهادی در سراسر کشور از دیگر برنامه های هیئت رزمندگان است و تاکنون 150 گروه در این عرصه فعالیت داشتند. تشکیل 85 خیریه، ساخت 15 باب خانه برای زلزله زدگان، 340 مورد اهدای جهیزیه و توزیع 224 هزار بسته معیشتی در بین نیازمندان از جمله فعالیت های این گروه است. 150 میلیارد ریال پرداخت هزینه تحصیل و درمان به خانواده های نیازمند داشتیم و 1795 فقره وام از 200 هزار تومان تا 10 میلیون تومان به افراد نیازمند پرداخت شده است.

وی گزارشی از دیگر برنامه های برگزار شده ارائه کرد و گفت: برگزاری 1200 مراسم اعتکاف، اعزام 4730 سخنران و مداح به شهرستان ها، احداث 435 شعبه و برگزاری 191443 مراسم توسط این شعبه ها نیز به ما گزارش شده است. علاوه براین، 310 شعبه جوانان عاشورایی داشتیم که به صورت مستقل 57210 برنامه برگزار کردند. همچنین 350 شعبه پیروان عترت داشتیم که براساس گزارشات 77224 برنامه مستقل توسط خواهران برگزار شده است. فصلنامه های سیاسی بصیرتی که تاکنون توسط هیئت منتشر شده، 42 فصلنامه است و تاکنون 21 جلد کتاب شعر و نوحه منتشر شده است. 123 نشریه فرهنگی نیز تاکنون منتشر شده است.

هم‌اندیشی مدیران هیأت‌های رزمندگان اسلام در مشهد مقدس

رئیس ستاد هیئت های رزمندگان اسلام به برگزاری نشست های سالیانه با مداحان اشاره کرد و گفت: 15 نشست سالیانه با مداحان داشتیم که باید تاکید کنم رویکرد این جلسات عوض شده است؛ تاکنون مداحان نخبه و پیشکسوت را دعوت می کردیم و اکنون میخواهیم با تغییر رویکرد، به سمت مداحان جوان برویم. خوشبختانه استعدادهای بسیار خوبی در بین مداحان جوان و نوجوان داریم که باید شناخته و معرفی بشوند. با توجه به اینکه خانه مداحان و بقیه نهادها، مداحان پیشکسوت را دعوت می کنند و تعدادشان در حال افزایش است، ما تصمیم گرفتیم بیشتر از جوانان استفاده کنیم، اگرچه در لابه لای دعوت از جوانان، پذیرای مداحان پیشکسوت نیز خواهیم بود.

وی خاطرنشان کرد: 45 نشست مشورتی با علما در قم داشتیم که البته باید گله ای بکنم و آنهم این است که 20 مورد از این نشست ها، مهمانان کمی داشت. درخواست ما از شهرستان ها و استان ها این است که بیشتر تلاش کنند و سخنرانان نخبه خود که همکاری مستمری با هیئت دارند را به معاونت آموزش معرفی کنند تا در همایش های توجیهی دعوت بشوند. امسال 28 امین نشست مشورتی با مدیران را برگزار میکنیم اما 43 نشست با درنظرگیری همایش های استانی تاکنون داشته ایم.

او درباره فعالیت هیئت علمی هیئت رزمندگان گفت: این هیئت به صورت ماهانه تشکیل می شود و پذیرای حجج الاسلام سیدمهدی میرباقری، مهدی طائب، علیرضا پناهیان، مهدی ماندگاری، آقایان تویسرکانی و برادران است. تاکنون 52 جلسه تشکیل شده است که محور گفت وگوی آنها اصلی ترین مباحث سخنرانی خطبای سراسر کشور در مناسبت ها است.

وی درباره دوره های توانمندسازی و بصیرت افزایی مدیران هیات توضیح داد: تاکنون 30 دوره توانمندسازی و بصیرت افزایی مدیران برگزار شده است و باید از شهرستان های فعال در این زمینه تقدیر بکنم. تشکیل مجمع الذاکرین در مراکز استان ها و شهرستان ها فعالیت دیگر هیئت رزمندگان است و تاکنون 170 مجمع تشکیل شده است. علاوه براین، هیئت نوجوانان فاطمی با حضور نوجوانان دختر از سال 1400 زیرنظر «پیروان عترت» شروع به فعالیت کرده و تاکنون 189 واحد تشکیل شده است. 2550 جلسه هیئت اندیشه ورز در سراسر کشور تشکیل شده و 105 کانون قرآن در سراسر کشور تشکیل جلسه داده اند. البته برخی از کانون های قرآن ما فعال نیستند و بنده این گله را از شعبات دارم که فعالیت های قرآنی شان فعال نیست.

مداحی در پایان به سوگواری و جشنواره «نواها و اشعار آیینی» اشاره کرد و گفت: این رویداد ویژه نوجوانان و جوانان است که تاکنون 10 دوره از آن برگزار شده است. امسال نیز این رویداد برگزار خواهد شد و آقای محمد رسولی شاعر گرانقدر اهل بیت، مسئول آن است. در مناسبت های شادی به صورت جشنواره و در ایام عزا به صورت سوگواره خواهد بود. البته ممکن است که پیوندی بین این جشنواره با رویداد هوای نو برقرار بشود و در حال بررسی پیشنهادها هستیم. درخواست ما این است که همه هیئت ها نسبت به این موضوع اهتمام داشته باشد. اگر به فکر مداحان نوجوان و جوان نباشیم و آنها را حمایت و تقویت نکنیم، ممکن است مداحان و شعرای سکولار بار بیایند و نتوانیم پاسخگو باشیم.

انتهای پیام/